စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္သေလာ၊ ဦးေႏွာက္၌ တည္သေလာဆုိသည့္ ျပႆနာသည္ လူတစ္ခ်ိဳ႕ၾကားတြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ထုိျပႆနာႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာစုတြင္ ဗုဒၶ၏ အဘိဓမၼာ႐ႈေထာင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ေရးသားသြားမည္ ျဖစ္သည္။ အဘိဓမၼာအရ မေနာဓာတ္၊ မေနာ၀ိညာဏဓာတ္ေခၚ ‘စိတ္’သည္ ‘ဟဒယ၀တၳဳ’ဟုေခၚသည့္ ႐ုပ္တြင္ တည္ရွိသည္ဟု ဆုိပါသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ဟဒယ၀တၳဳဟူသည္ မည္သုိ႔ေသာ ႐ုပ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ကုိ သိရွိနားလည္မွ စိတ္၏တည္ရာကုိလည္း သိနားလည္ႏုိင္ေပလိမ့္မည္။
ဟဒယ၀တၳဳႏွင့္ ပတ္သက္၍ …
(၁) ဟဒယ၀တၳဳဆုိသည္ကုိ ဘုရားေဟာခဲ့သေလာ
(၂) ဟဒယ၀တၳဳဟူသည္ အဘယ္နည္း - ဟူသည့္ ေမးခြန္း(၂)ရပ္ ရွိပါသည္။
ေမးခြန္း(၁) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာရမယ္ဆုိလွ်င္ ပိဋကတ္ပါဠိေတာ္တြင္ မည္သည့္ပါဠိတြင္မွ် ဟဒယ၀တၳဳအမည္ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္း မရွိပါ။ ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္၊ ႐ူပက႑သည္ ႐ုပ္တရားအားလုံးကုိ ေဟာၾကားသည့္ပါဠိေတာ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဟဒယ၀တၳဳ႐ုပ္ဟူ၍ မပါရွိပါ။ (ဓမၼသဂၤဏီ အ႒ကထာ၊ မူလဋီကာ၊ အႏုဋီကာတုိ႔တြင္သာ ပါၿပီး ပါဠိေတာ္တြင္ မပါ၀င္ပါ)
သုိ႔ေသာ္ ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္တြင္ ဘုရားရွင္က “၀တၳဳ ခႏၶာနံ၊ ခႏၶာ ၀တၳဳႆ ပုေရဇာတပစၥေယန ပစၥေယာ” စသည္ျဖင့္ ‘၀တၳဳ႐ုပ္’ ဟု နာမည္တပ္၍ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ အ႒ကထာဆရာ အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသလက္ထက္ေရာက္မွ ‘ဟဒယ’ဆုိသည့္ စကားလုံးထည့္၍ ဟဒယ၀တၳဳဟု စတင္သုံးစြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိပ႒ာန္းပါဠိေတာ္၌ပင္ “ယံ ႐ူပံ နိႆာယ မေနာဓာတု စ မေနာ၀ိညာဏဓာတု စ ၀တၱႏၱိ၊ တံ ႐ူပံ မေနာဓာတုယာ စ မေနာ၀ိညာဏဓာတုယာ စ တံသမၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ” ဟု ေဟာၾကားခဲ့ရာ ‘႐ူပံ’သည္ ထုိဟဒယ၀တၳဳကုိ ရည္ညႊန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္ ဟဒယ၀တၳဳနာမည္ျဖင့္ မေဟာဘဲ ႐ူပံ(႐ုပ္)ဟူသည့္ သာမညနာမည္ျဖင့္ သုံးစြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သတိမူသင့္သည္။ ထုိေၾကာင့္ ဟဒယ၀တၳဳဟူသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ တုိက္႐ုိက္ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ နာမည္မဟုတ္ဘဲ အ႒ကထာဆရာ စတင္သုံးစြဲခဲ့ေသာ နာမည္ျဖစ္ပါသည္။
နံပါတ္(၂) ေမးခြန္းျဖစ္သည့္ ဟဒယ၀တၳဳဟူသည္ အဘယ္နည္း-ဆုိသည့္ေမးခြန္းကုိ ေျဖဆုိရမည္ဆုိလွ်င္ ႏွလုံးသား၏ အလယ္တြင္ ပုန္းညက္ေစ့ခန္႔ပမာဏရွိေသာ တြင္းငယ္ရွိၿပီး ထုိတြင္းငယ္အတြင္း၌ တစ္လက္ဖက္ခန္႔ေလာက္ပမာဏရွိ ေသြးမ်ား ရွိသည္ဟု ဆုိပါသည္။ ထုိေသြးအတြင္း၌ ပ်ံ႕ႏွံ႔၍ တည္ေနေသာ႐ုပ္ကုိ ဟဒယ၀တၳဳဟု ေခၚပါသည္။ ဤအဖြင့္ကို ေထာက္ဆ၍ ၾကည့္မည္ဆုိလွ်င္ ဟဒယသည္ ႏွလုံးသားဟု အဓိပၸါယ္ရၿပီး စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္သည္ဟု ေျပာရမည္ျဖစ္သည္။
ဟဒယ = ႏွလုံးသား။
ဟဒယ၀တၳဳ = ႏွလုံးသား၏ တည္ရာ႐ုပ္တရား။
စိတ္သည္ ဟဒယ၀တၳဳကုိ မွီ၍ျဖစ္။
ထုိေၾကာင့္ စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္ - ဟု အလြယ္မွတ္ပါ။
‘ဟဒယ’ဆုိသည့္ ပါဠိ၏ ေနာက္ထပ္အဓိပၸါယ္တစ္မ်ိဳးမွာ ‘စိတ္’ ျဖစ္သည္။ ဦးဟုတ္စိန္၏ ျမန္မာ - အဂၤလိပ္ - ပါဠိ အဘိဓာန္တြင္ ဟဒယ = ႏွလုံး၊ စိတ္ႏွလုံး၊ The heart, the mind ဟူ၍ ဖြင့္ဆုိထားသည္။ အဂၤလိပ္လုိ ျပန္ဆုိရာ၌လည္း ဟဒယကို Heartဟူ၍ ျပန္ေလ့ရွိၿပီး Heart သည္ ႏွလုံးသားဟူေသာအဓိပၸါယ္သာမက စိတ္ဟူေသာ အဓိပၸါယ္လည္း ရသည္။ ထုိသုိ႔ ဟဒယကုိ စိတ္ဟူ၍ ျမန္မာျပန္ဆုိလွ်င္ ဟဒယ၀တၳဳဆုိသည္မွာ စိတ္၏တည္ရာ႐ုပ္တရားကို ဆုိလိုသည္။ စိတ္သည္ မည္သည့္႐ုပ္တရား၌ တည္သည္ျဖစ္ေစ (စိတ္တည္ရွိရာ)ထုိ႐ုပ္သည္ပင္ ဟဒယ၀တၳဳျဖစ္သည္။ ထုိေၾကာင့္ စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ျဖစ္ေစ၊ ဦးေႏွာက္၌ျဖစ္ေစ(မည္သည့္႐ုပ္၌မဆုိ) တည္ရွိႏုိင္သည္။
ဟဒယ = စိတ္။
ဟဒယ၀တၳဳ = စိတ္ရဲ႕တည္ရာ႐ုပ္။
စိတ္သည္ ဟဒယ၀တၳဳကုိ မွီ၍ျဖစ္။
ထုိေၾကာင့္ စိတ္၏တည္ရာမွီရာျဖစ္ေသာ ႐ုပ္သည္ပင္ စိတ္ရွိရာအရပ္- ဟု အလြယ္မွတ္ပါ။
ဤဒုတိယအဖြင့္သည္ ယုတၱိေဗဒႏွင့္ ကုိက္ညီၿပီး လူအမ်ားလည္း ပိုၿပီး လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရာ ရွိသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဦးေႏွာက္၌ တည္သည္ျဖစ္ေစ ဤအဖြင့္ႏွင့္ မဆန္႔က်င္ေသာေၾကာင့္ပင္။ ထုိေၾကာင့္ပင္ ဘုရားရွင္က ဟဒယ၀တၳဳနာမည္ျဖင့္ မေဟာဘဲ ၀တၳဳ(စိတ္၏တည္ရာ)ဆုိသည့္သာမန္နာမည္ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ေလသေလာဟုလည္း ေတြးေတာဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။
ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ အာ႐ုံတစ္ခုခုကုိ ျမင္သည့္အခါျဖစ္ေစ၊ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ရာ မေကာင္းသတင္းတစ္ခုခု ၾကားသည့္အခါျဖစ္ေစ ရင္ထဲ၌ ထိတ္ကနဲျဖစ္သြားၿပီး ႏွလုံးသားကို ႐ိုက္ခတ္ေသာေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕စိတ္တုိ႔သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္ရွိၿပီး တစ္စုံတစ္ခုကို အေလးအနက္ စဥ္းစားသည့္အခါ ဦးေႏွာက္ပူထူလာျခင္း၊ အၾကံအုိက္သည့္အခါ ေခါင္းပြတ္ျခင္းတုိ႔ကုိ ေထာက္ဆေသာအားျဖင့္ အခ်ိဳ႕စိတ္တုိ႔သည္ ဦးေႏွာက္တြင္ တည္ရွိႏုိင္သည္ဟု ပါခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီးက မိန္႔ၾကားခဲ့ဘူးပါသည္။
နားလည္လြယ္ေအာင္ ျပန္ၿပီး လုိရင္းအႏွစ္ခ်ဳပ္ရလွ်င္…
(၁) အဘိဓမၼာ ေဒသနာအရ စိတ္သည္ ဟဒယ၀တၳဳကုိ မွီ၍ျဖစ္သည္။
(၂) ထုိ ‘ဟဒယ၀တၳဳ’ ဆုိသည့္ စကားလုံးသည္ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္တြင္ တုိက္႐ိုက္ပါရွိသည္မဟုတ္ဘဲ အ႒ကထာဆရာလက္ထက္တြင္မွ စတင္သုံးစြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
(၃) ဟဒယ၀တၳဳကုိ ႏွလုံးသား၏တည္ရာ႐ုပ္ဟု အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိလွ်င္ စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ တည္ရွိသည္။
(၄) ဟဒယ၀တၳဳကုိ စိတ္၏တည္ရာ႐ုပ္ဟု အဓိပၸါယ္ျပန္ဆုိလွ်င္ စိတ္သည္ ႏွလုံးသား၌ျဖစ္ေစ၊ ဦးေႏွာက္၌ျဖစ္ေစ တည္ရွိႏုိင္သည္။
ဤမွ်ေလာက္ဆုိလွ်င္ စာဖတ္သူတုိ႔လည္း အတန္အသင့္ နားလည္ႏုိင္ေလာက္ၿပီဟု ထင္ပါသည္။
-ေလ့လာသင္ယူဘူးေသာ အဘိဓမၼာစာေပႏွင့္ ပါခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ ေဟာေျပာမႈအခ်ိဳ႕ကုိ မွီျငမ္းေရးသားပါသည္-
No comments:
Post a Comment